AYM’den Basın İlan Kurumu’na fren: İlan kesme yetkisi iptal edildi

13 Ekim 2025, 13:02

Anayasa Mahkemesi (AYM), Basın İlan Kurumu’nun resmi ilan ve reklamların kesilmesine yönelik yetkisini düzenleyen hükmü Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti. Mahkeme ayrıca, bu konuda verilen cezalarla ilgili asliye hukuk mahkemesi kararlarının “kesin” sayılmasını öngören düzenlemeyi de iptal etti.

AYM’DEN BASIN VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ VURGUSU

Resmî Gazete’de yayımlanan karara göre, Bakırköy 9. Asliye Hukuk Mahkemesi, 195 sayılı Basın İlan Kurumu Teşkiline Dair Kanun’un 49. maddesinin Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle başvuru yaptı.
Başvuruda, resmi ilan ve reklam kesme cezalarının hangi durumlarda uygulanacağına dair net bir çerçeve bulunmadığı, düzenlemenin “ölçülülük ilkesine” aykırı olduğu ve keyfiliğe açık bir alan yarattığı ileri sürüldü.

YAPTIRIMLARDA KEYFİLİĞE KAPI AÇILAMAZ

AYM kararında, “Basın İlan Kurumu’nun ilan ve reklam kesme yetkisinin, basın özgürlüğüne müdahale anlamı taşıdığı” vurgulandı.
Mahkeme, bu tür müdahalelerin yalnızca yasal çerçevede ve açık kurallarla sınırlandırılması gerektiğine dikkat çekti.
İptal edilen düzenlemede, hangi eylemlerin yaptırım gerektirdiği, cezaların ne kadar süreceği veya hangi ölçüde uygulanacağı konusunda yeterli açıklık bulunmadığı belirtildi.

KARARLARIN DENETİME AÇIK OLMASI GEREKİR

AYM ayrıca, Basın İlan Kurumu’nun cezalarına karşı açılacak davalarda asliye hukuk mahkemelerinin kararlarının “kesin” olduğuna dair hükmü de iptal etti.
Mahkeme, bu düzenlemenin “mahkeme kararlarının üst yargı denetimine taşınmasını engellediğini” ve adil yargılanma hakkını ihlal ettiğini belirtti.

İFADE VE BASIN ÖZGÜRLÜĞÜNE ANAYASAL GÜVENCE

AYM gerekçesinde, Anayasa’nın 26. maddesindeki ifade özgürlüğü ve 28. maddesindeki basın özgürlüğü vurgulandı.
Kararda, Basın İlan Kurumu’nun gazetelerin mali sürdürülebilirliği için kritik öneme sahip resmi ilan ve reklam gelirlerini adil biçimde dağıtması gerektiği hatırlatıldı.
Ancak, bu yetkinin keyfi biçimde kullanılmasının demokratik toplum düzeniyle bağdaşmayacağına dikkat çekildi.