AYM’den flaş karar: Cumhurbaşkanının banknot düzenleme yetkisi iptal edildi
Anayasa Mahkemesi (AYM), ekonomik alanda Cumhurbaşkanına tanınan geniş düzenleme yetkisini iptal etti. Karara göre, döviz, banknot, hisse senedi ve tahvil hareketlerini sınırlama yetkisi artık Cumhurbaşkanı’nda olmayacak. Mahkeme, söz konusu yetkinin yasama organı olan Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne ait olduğunu vurguladı.
YASAMA YETKİSİ DEVRİ ANAYASA’YA AYKIRI BULUNDU
AYM’nin bugünkü Resmî Gazete’de yayımlanan kararında, Cumhurbaşkanına verilen yetkinin “yasama yetkisinin devredilmezliği” ilkesine aykırı olduğu belirtildi. Mahkeme, 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun’un ilgili maddesinin iptaline karar verdi.
Söz konusu madde, Cumhurbaşkanına döviz, banknot, hisse senedi, tahvil ve kıymetli madenlerin alım satımı, ihracı, ithali ve Türk parasının değerinin korunmasına ilişkin sınırlamalar getirme yetkisi tanıyordu.
9 AY SONRA YÜRÜRLÜĞE GİRECEK
AYM, iptal kararının hemen yürürlüğe girmeyeceğini, Resmî Gazete’de yayımlandığı tarihten itibaren 9 ay sonra yürürlüğe gireceğini açıkladı. Bu süre, ilgili kurumlara yeni düzenleme için yasal çerçeve oluşturma imkânı tanıyacak.
GEREKÇE: MÜLKİYET VE TEŞEBBÜS ÖZGÜRLÜĞÜ
Mahkeme kararında, Cumhurbaşkanına tanınan yetkinin, vatandaşların mülkiyet hakkı, sözleşme özgürlüğü ve teşebbüs özgürlüğüyle doğrudan ilişkili olduğu vurgulandı. Döviz ve kıymetli madenlerin ticareti gibi işlemler, kişilerin mal varlıkları üzerinde serbestçe tasarruf etme hakkını ilgilendiriyor.
“Temel hak ve özgürlükler yalnızca kanunla sınırlandırılabilir” diyen mahkeme, Cumhurbaşkanına tanınan düzenleme yetkisinin bu ilkeye aykırı olduğunu belirtti.
KANUNDA YETERLİ ÇERÇEVE BELİRLENMEMİŞTİ
Kararda, söz konusu yetkinin nasıl kullanılacağı, hangi sınırlar içinde uygulanacağı ve hangi ilkeler doğrultusunda karar alınacağı konusunda kanunda yeterli bir çerçeve çizilmediği ifade edildi.
“Türk parasının değerinin korunması amacıyla karar alınabilir denilse de, somut sınırlar belirlenmemiştir” tespiti yapıldı. Bu durumun, yürütme organına yasama yetkisini devretme anlamına geldiği belirtildi.
ANAYASA’NIN 7. MADDESİNE ATIF
AYM, iptal kararını Anayasa’nın 7. maddesi çerçevesinde aldı. Maddeye göre, yasama yetkisi devredilemez ve yalnızca TBMM’ye aittir. Bu kapsamda mahkeme, Cumhurbaşkanına verilen yetkinin Anayasa’ya aykırı olduğuna hükmetti.
EKONOMİDE YENİ DENGELERİN HABERCİSİ Mİ?
Kararın ardından ekonomi çevrelerinde, döviz ve sermaye hareketlerinin denetimi konusunda yeni bir dönemin başlayacağı değerlendiriliyor. Hukuki çerçevenin Meclis tarafından yeniden düzenlenmesi bekleniyor.
Uzmanlar, bu kararın hem para politikası hem de yatırım ortamı açısından önemli bir dönüm noktası olabileceğini belirtiyor.
