Çay fiyatları neden sürekli artıyor? ÇAYSİAD: “Piyasanın dengesi bozuldu”

Çay fiyatları, üretim maliyetlerindeki artış, arz-talep dengesizliği ve ÇAYKUR’un yüksek maliyetleri nedeniyle hızla yükseliyor. Üreticiler, maliyetlerini karşılamakta zorlanırken randevu sisteminin kaldırılması piyasada dengeleri bozdu ve fiyat baskısına yol açtı. ÇAYSİAD Genel Sekreteri Mustafa Yılmaz Kar, enflasyon ve üretim maliyetlerindeki artış nedeniyle çay fiyatlarında %15’lik yeni zamların gelebileceğini açıkladı.

Türkiye’de çay fiyatları üretim maliyetlerinin artması, arz-talep dengesizliği ve ÇAYKUR’un maliyet sorunları nedeniyle hızla yükseliyor.

Üreticiler zor durumda kalırken tüketiciler de çay fiyatlarının artmasından ötürü olumsuz etkileniyor. 2024 yılı da ÇAYKUR’un hem yaş çay alım fiyatlarında hem de kuru çay ürünlerindeki fiyat artışlarıyla dikkat çekti. Yaş çay alım fiyatlarına yapılan zamlar perakende fiyatları da doğrudan etkiliyor.

ÇAYKUR, yılın başında kilogram başına 11 TL olan yaş çay alım fiyatını %54 oranında artarak 17 TL’ye yükseltti. Bununla birlikte, destekleme tutarını da 30 kuruştan 2 TL’ye çıkarttı. Böylece, üreticilere toplamda 19 TL ödeme yapılmaya başlandı.

Kuru çay fiyatlarında ise Temmuz ve Eylül aylarında iki ayrı zam gerçekleşti. Temmuz ayında %24 oranında zam gelirken Eylül ayında da %18 oranında artış gerçekleşti.

Bu zamlarla birlikte kuru çay fiyatlarında toplam %42’lik bir artış yaşanırken ÇAYKUR ürünlerinin güncel fiyatları ise şu şekilde belirlendi:

ÇAYSİAD Genel Sekreteri Mustafa Yılmaz Kar, çay fiyatlarında yaşanan artışlara ilişkin Ekotürk’e değerlendirmelerde bulundu.

ÇAYKUR’UN MALİYETLERİ 200 LİRAYI AŞIYOR

Üretim sürecindeki yaşanan maliyet artışlarının çay fiyatlarına yansımasının kaçınılmaz olduğunu vurgulayan Mustafa Yılmaz Kar, “Çay üretiminde 5 kilo yaş çaydan yalnızca 1 kilo kuru çay elde ediliyor ve yaş çayın maliyeti 95 TL’ye ulaşmış durumda. Üreticiler, fabrikalardaki enerji ve işçilik maliyetlerinin artmasıyla birlikte çayı daha pahalıya mal etmek zorunda kalıyor. Özel sektör bir kilo kuru çayı 156 TL maliyetle üretirken, ÇAYKUR’un maliyetleri 200 TL’nin üzerine çıkıyor.” diye konuştu.

ÜRETİCİLER ŞİKAYETÇİ

Üreticilerin yükselen maliyetler karşısında ürünlerini yeterli fiyata satamamaktan şikayetçi olduğunu belirten Kar, “Çay alım fiyatının 19 TL olmasına rağmen, bazı bölgelerde talep azlığı nedeniyle fiyatlar 14 TL’ye kadar düşmüş durumda. Ayrıca, ÇAYKUR’un randevu sistemini kaldırması, üreticileri çaylarını daha düşük fiyatlarla satmaya zorluyor. Yüksek üretim maliyetleri karşısında düşük fiyatlarla satış yapmak zorunda kalan üreticiler, maliyetlerini karşılamakta zorlanıyor.” ifadelerini kullandı.

DEPOLAMA SORUNU FİYATLARI BASKILIYOR

ÇAYSİAD Genel Sekreteri Mustafa Yılmaz Kar, piyasanın dengesinin bozulduğunu söyleyerek, şunları kaydetti:

“ÇAYKUR’un randevu sistemini kaldırması, piyasada dengeleri alt üst etti. Eskiden üreticiler belirli bir plan dahilinde ürünlerini satarken, artık çaylarını hızlıca piyasaya sürmek zorundalar. Bu durum piyasada arz fazlası yaratıyor. Türkiye’nin yıllık çay üretim kapasitesi yaklaşık 1 milyon 355 bin ton civarında. Günlük üretim kapasitesi ise 19.500 ton. Ancak bu kapasitenin üzerine çıkıldığında, çayın depolanamaması nedeniyle fiyatlar düşmeye başlıyor. Sanayiciler, fazla çayı almak istemedikleri için arz fazlası piyasada fiyat baskısı yaratıyor ve üreticiler düşük fiyatlarla çay satmak zorunda kalıyor.”

YENİ ZAM KAPIDA

ÇAYSİAD Genel Sekreteri Mustafa Yılmaz Kar, çay fiyatlarına önümüzdeki günlerde %15 oranında yeni bir zam gelebileceğini açıkladı. Üretim maliyetlerinin ve enflasyonun artması, çay fiyatlarının daha da yükselmesine neden olabileceğini vurgulayan Kar, ÇAYKUR’un yüksek maliyetleri ve piyasada devam eden arz-talep dengesizliği, yeni zamların kaçınılmaz olduğunu gösterdiğini aktardı.

Editör: Remzi Akkök