Gümrüklerde yapay zeka dönemi başlıyor
Türkiye, gümrük işlemlerinde dijital çağın kapılarını aralıyor. Yapay zeka destekli yeni sistemle beyanname kontrolleri, tarife süreçleri ve belge denetimleri çok daha hızlı ve güvenli hale gelecek. 2026 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı kapsamında Ticaret Bakanlığı, blokzincir ve yapay zeka gibi yenilikçi teknolojileri gümrük altyapısına entegre etmeye hazırlanıyor.
Bu adımla birlikte, ihracatın artırılması, kaçakçılıkla mücadele edilmesi ve dış ticaret süreçlerinde uluslararası standartlara tam uyum sağlanması hedefleniyor. Şeffaflık ve verimliliği esas alan bu dönüşüm, hem ihracatçılara hem de ithalatçılara zaman kazandıracak.
ŞEFFAF, HIZLI VE KAĞITSIZ GÜMRÜK MODELİ
Yeni dönemle birlikte “kağıtsız gümrük” uygulamaları genişletilecek. İhracat ve antrepo işlemleri tamamen dijital ortama taşınırken, ithalat süreçlerinde de benzer bir dijitalleşme planlanıyor.
Kağıtsız işlemler sayesinde bürokrasi azalacak, maliyetler düşecek ve işlem süreleri önemli ölçüde kısalacak. Ayrıca, gümrük belgelerinin elektronik ortamda düzenlenmesiyle hata payı en aza indirilecek.
Blokzincir tabanlı “İhracat Zinciri Projesi” ile ihracatın tüm aşamaları tek ekrandan izlenebilecek. Bu proje, gümrük kapılarından malların geçişinden uluslararası lojistik akışına kadar tüm süreçlerin dijital olarak takip edilmesini sağlayacak.
GÜMRÜK KAPILARINDA YOĞUNLUK ARTIYOR
Yılın ilk sekiz ayında kara gümrük kapılarından geçen araç sayısı 6 milyon 836 bin 927 olurken, giriş-çıkış yapan yolcu sayısı 21 milyon 459 bin 109 olarak kaydedildi. En yoğun geçiş, 5 milyonun üzerinde yolcuyla Kapıkule Gümrük Kapısı’nda yaşandı.
Yetkilendirilmiş yükümlü uygulaması sayesinde güvenilir firmalar gümrük işlemlerinde ayrıcalıklı hizmet alıyor. Eylül 2025 itibarıyla bu kapsamdaki firma sayısı 788’e ulaştı. İhracatta 71, ithalatta ise 18 firma yerinde gümrükleme yetkisine sahip. Bu uygulama, hem hız hem de güvenlik açısından ticaretin geleceğini şekillendiriyor.
YENİ NESİL TEKNOLOJİLER GÜMRÜKLERDE
Ticaret Bakanlığı, gümrük kapılarındaki modernizasyon çalışmalarını hızlandırdı. Türkiye genelinde 175 gümrük müdürlüğü bulunuyor; bunlardan 160’ı aktif olarak faaliyet gösteriyor. Gerekli görülen gümrük binaları yenilenirken, yerli üretim teknolojilerin de sisteme entegrasyonu sürüyor.
Bu kapsamda, yasa dışı ticareti önlemeyi ve dışa bağımlılığı azaltmayı hedefleyen Milli Araç ve Konteyner Tarama (MİLTAR) Projesi’nin üçüncü fazı devreye alındı. Proje sayesinde sınır kapılarında yerli tarama sistemleri kullanılacak, güvenlik seviyesi üst düzeye çıkarılacak.
E-TİCARET VE BLOKZİNCİR ENTEGRASYONU
Küresel e-ticaret hacminin büyümesiyle Türkiye de dijital ticaret ekosistemini güçlendiriyor. Yeni dönemde, İstanbul’un uluslararası kargo aktarma merkezi haline gelmesi hedefleniyor. Bu doğrultuda “sipariş karşılama merkezleri” kurulacak ve mevzuat altyapısı dijitalleşme odaklı yeniden şekillenecek.
Basitleştirilmiş gümrük beyanı süreçlerinde karekod uygulaması devreye alınacak. Böylece e-ihracat işlemleri hem daha hızlı hem de daha güvenilir hale gelecek. Bu yenilikler, Türkiye’nin e-ticaret rekabet gücünü artıracak ve ihracatçılar için yeni fırsatların önünü açacak.
GÜMRÜK BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞ BİRLİĞİ
Türkiye, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi sürecinde Avrupa Birliği kurumlarıyla ticari ilişkilerini derinleştiriyor. Yeni anlaşmalar kapsamında, dış ticaret politikalarında uyum artırılacak ve karşılıklı ticari engellerin azaltılması sağlanacak.
Bölgesel ve çok taraflı iş birliklerinin güçlendirilmesiyle, Türkiye’nin küresel ticaretteki rolü daha da büyüyecek. Dijital dönüşüm ve yeşil lojistik yatırımlarıyla birlikte, Türk gümrükleri uluslararası rekabette öncü konuma taşınacak.
