HAFTANIN ARDINDAN VE GELEN HAFTAYA BAKIŞ…

Borsa İstanbul kar realizasyon beklentilerine rağmen güçlü seyrini devam ettirerek %2,8 primle 1408 puandan haftayı tamamladı. Geçtiğimiz haftada %2,99’luk primle kapattığını hatırlatalım. Böylelikle ayın başından beri gösterdiği performans %9,72 oldu. Özellikle Çarşamba günü Naci Ağbal tarafından yapılan TCMB Para ve Kur 2020 sunumundan sonra Dolar/TL’de yaşanan gevşemeyi Fed, BoE ve BoJ toplantılarından güvercin açıklamalar destekleyince Dolar/TL’de 7,62 sınırına dayandık ve CDS de 331’e indi. Piyasa bu hafta 24 Aralık’ta yapılacak TCMB PPK toplantısından, Reuters’ın anketine katılan  on sekiz ekonomistin on sekizi de yükseliş beklemektedir.  Minimum artırım beklentisi 75 baz puan (1 kurum) olurken, maksimum artırım beklentisi 200 baz puanlık (6 kurum) faiz artırımı şeklindedir. Ortalama faiz artışı beklentisi 150 baz puan olarak hesaplanmıştır. Böylelikle politika faizinin toplantı sonrası %16,50 olması beklenmektedir. Bizim görüşümüz 125-150 baz puanlık bir artıştır. Beklentimizin dayanağı: geçen PPK toplantısı sonrasında bilindiği üzere politika faizi %15,00’e yükseltilmişti. O esnada piyasada kasım ayı tüketici enflasyon beklentisi %12,71 idi. Bu beklentiler dahilinde piyasada genel kabul TCMB’nin aralık toplantısını pas geçmesi şeklindeydi. Ancak tüketici enflasyonunda gerçekleşme %14,01 oldu. Beklenti ile politika faizi arasındaki 230 baz puanlık farkın bu toplantı sonrasında da korunması piyasa için yeterli olacaktır. Bu nedenle 24 Aralık PPK toplantısında politika faizinin 16,25-16,50 bandında gerçekleşmesini beklemekteyiz.

14/20 Aralık Gerçekleşen Önemli Başlıkları:

Sanayi üretimi

Ekim ayı sanayi verilerine göre ekonomideki canlanma genele yayılarak devam ettiğini görüyoruz. Sanayi üretimi mevsimsellikten arındırılmış seriye göre aylık bazda %1,1 (Eylül %1,7, Ağustos %3,4, Temmuz: %8,5), takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre yıllık bazda %10,2 (Eylül %8,1, Ağustos %10,6, Temmuz: %4,5) büyüyor. Ekonomide V şeklinde toparlanma devam. Kasım başında açıklanan Ekim ayı imalat PMI endeksi verisiyle (53,9) uyumlu gerçekleşti. Öncü göstergeler Kasım için daha komplike bir tabloya işaret ediyor. Bir taraftan daraltıcı politikalar ve sokağa çıkma yasaklarının başlaması, imalat sanayi kapasite kullanım oranının düşmesi beklenmesine rağmen yükselmesi, elektrik tüketiminde 2019 seviyelerinin üzerine işaret ediyor. Öbür taraftan Kasım ayı PMI verisinde sınırlı gerileme (Eylül 52,8, Ekim 53,9, Kasım 51,4) ve ihracatta yıllık bazda daralma (Ekim %5,6, Kasım %-1,0) dikkat çekici. Bu tablo Kasım ayında sanayi üretiminde yavaşlama görülse de yıllık bazda büyümesini sürdüreceğine işaret ediyor. Aralık ayında sokağa çıkma yasaklarının kapsamının artması ve faiz artışlarının getirdiği sıkılaşma üretimde daralmayı getirebilir.

Mevduatta düşürülen stopajlar Mart sonuna kadar sürecek

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarına göre, Türk lirası mevduat ve katılım hesaplarında düşürülen stopaj oranları Mart sonuna kadar geçerli olacak. Altı aya kadar vadeli olan hesaplarda %15 yerine %5, bir yıla kadar vadeli olanlarda %12 yerine %3, bir yıl üzerinde olanlar için ise %10 yerine %0 olarak Mart sonuna kadar uygulanmaya devam edecek.

Kasım ayı otomotiv üretim hacmi yıllık bazda %5,4 arttı

OSD’nin açıkladığı Kasım ayı verilerine göre, otomotiv sanayii ihracat hacmi yıllık bazda %11.5 düşüşle 102 bin adete gerilerken, Ocak-Kasım ihracat hacmi yıllık bazda %28.3 düşüşle 822 bin adete geriledi. Sanayinin ihracat hacmi yıllık bazda %11 gerilemişti. Otomotiv sanayi üretim hacmi ise güçlü iç taleple Kasım ayında %5,4 artışla 143 bin adete ulaşırken, Ocak-Kasım ayı döneminde yıllık bazda %13.4 düşüşle 1.15 milyon adete geriledi. Kasım ayı için sanayinin iç pazar verileri (+%38) ODD tarafından ayın başlarında açıklanmaktadır.

Esnafa gelir kaybı ve kira desteği, KDV indirimlerinde uzatma

Cumhurbaşkanı Erdoğan, maliye politikasında gevşeme yolu ile esnafa verilecek destekleri açıkladı. Taksi, dolmuş, servis işletmecisi, pazarcı, terzi, oto tamircisi, lokantacı, pastaneci, kuaför, pansiyon, yurt, kreş ve düğün salonu işletmecilerine “Gelir Kaybı Desteği” sağlanacak. Bu sayede 1,2 milyon kişiye üç ay süreyle aylık 1000 TL hibe edilecek. Ayrıca üç ay süre ile şartları taşıyan işyerlerine büyükşehirlerde aylık 750 TL, diğer illerde aylık 500 TL “Kira Desteği” sağlanacak. Bu iki destek paketi Hazine’ye 5 milyar liraya mal olacak. Gelir kaybı ve kira desteklerinin yanı sıra konaklama, yeme-içme, yolcu taşımacılığı ve bakım-onarım sektörlerini kapsayan KDV indirimleri 1 Haziran’a kadar uzatılıyor.

Avrupa Merkez Bankası

Avrupa Merkez Bankası (ECB), Avrupa bankalarının 9 aylık yasağın ardından gelecek yıl sınırlı temettü ödemesine başlayabileceğini bildirdi. Ancak ECB, pandeminin yol açtığı ekonomik kriz dikkate alındığında bankaları temettü, ikramiye ödemeleri konusunda ihtiyatlı olmaya da çağırarak, temettü ödemelerinin ve hisse geri alımlarının geçtiğimiz 2 yıldaki toplam karın %15 altında olmasının veya Tier 1 oranının %0,2’sinden daha yüksek olmaması gerektiğini de belirtti.

Avrupa Komisyonu ve İngiltere

Avrupa Komisyonu ve İngiltere; Apple, Facebook, Google ve Amazon gibi teknoloji devlerini zorlayabilecek bir tasarı paketi açıkladı. Söz konusu şirketler, AB ve İngiltere’nin ortaya koyduğu kurallara uymadıkları takdirde, yıllık küresel gelirlerinin yüzde 10’una varan para cezaları ödeme, hatta ciddi oranda hisse satmaya zorlanma gibi risklerle karşı karşıya kalacaklar.

Kısa Vadeli Dış Borç İstatistikleri Gelişmeleri

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan – Ekim 2020 verilerine göre; Ekim sonu itibarıyla kısa vadeli dış borç stoku, 2019 yıl sonuna göre % 7,8 oranında artışla 132,8 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu dönemde, bankalar kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku %0,7 oranında azalarak 55,6 milyar dolar olurken, diğer sektörlerin kısa vadeli dış borç stoku %4,6 oranında azalarak 56,0 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiştir.

TCMB 2021’de sıkı para politikasının sürdürüleceğini ve rezervleri güçlendireceğini vurguladı

Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal, 2021 yılı Para ve Kur Politikası toplantısında şu başlıkları öne çıkarttı:

TCMB’nin temel politika aracı bir hafta vadeli repo ihale faiz oranıdır. Dalgalı döviz kuru rejimi devam edecek, kurlar serbest piyasa koşullarında arz ve talep dengesine göre oluşacaktır. TCMB’nin nominal ya da reel bir kur hedefi bulunmamaktadır. TCMB kurların düzeyini ya da yönünü belirleme amaçlı döviz alım ya da satım işlemi yapmayacaktır. Para politikasının etkinliği ve finansal istikrar açısından TCMB döviz rezervlerinin güçlendirilmesi amaçlanacak ve buna yönelik araçlar şeffaf bir şekilde, belirli bir plan dâhilinde, uygun koşullarda kullanılacaktır.

Öncelik enflasyon hedeflemesine bağlı kalarak para politikası duruşunun enflasyondaki riskleri dikkate alarak, enflasyonu düşürmek ve fiyat istikrarına ulaşmak bunu yaparken de sıkı ve kararlı para politikası duruşuna devam edileceğini belirtti.

Hükümetle birlikte belirlenen enflasyon hedeflemesi çerçevesinde orta vadeli (2023) %5 enflasyon hedefi korunuyor. Kısa vadeli ara hedef olarak 2021 yılı sonu için Ekim Enflasyon Raporunda öngörülen %9,4 enflasyon tahminine ulaşılması bekleniyor. Bu noktada bir güncellenme yapılmaması Ekim raporu temellerine dayalı bir senaryo dahilinde çalışıldığı görülüyor.

Avrupa Komisyonu bazı Türk çelik ürünlerinin ithalatına anti-damping vergisi uygulayacak

Çelik üreticisi Çolakoğlu’nun S&P Global Platts’a verdiği demece göre, Avrupa Komisyonu, bazı Türk çelik ürünlerinin ithalatına %4,6-7,8 oranında anti-damping vergisi uygulayacak. Avrupa Komisyonu, Eurofer’in talebi üzerine Mayıs ayı ortasında Türkiye’ye sıcak haddelenmiş ürünlerin (HRC) ithalatına yönelik anti-damping soruşturması başlatmıştı. Avrupa Komisyonu’nun karar metnine göre Erdemir ve İsdemir %5,4 vergi oranına tabi gözüküyor. Karar metninde belirtilmeyen tüm şirketler ise geçici %7,6 gümrük vergisine tabi olacak. Avrupa Komisyonu, Kasım ayında anti-damping soruşturması kapsamında 13 Kasım’dan itibaren tüm sıcak haddelenmiş çelik ithalatının kayıt altına alınmasına karar vermişti. Bu bağlamda vergilendirme bu tarihe kadar geriye dönük şekilde de uygulanabilir. AB, Türkiye’nin ana HRC ihracat pazarı olmayı sürdürüyor. Ek vergilendirme, Türk üreticilerin ihracatını kısıtlayabilir.

Türkiye’de 2020 Kasım ayında 112 bin 483 konut satıldı

Türkiye genelinde konut satışları 2020 Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %18,7 azalarak 112 bin 483 oldu. Konut satışlarında, İstanbul 21 bin 158 konut satışı ve %18,8 ile en yüksek paya sahip oldu. Satış sayılarına göre İstanbul’u 10 bin 710 konut satışı ve %9,5 pay ile Ankara, 6 bin 574 konut satışı ve %5,8 pay ile İzmir izledi. Konut satış sayısının düşük olduğu iller sırasıyla 15 konut ile Ardahan, 23 konut ile Hakkari ve 78 konut ile Bayburt oldu.

FED faiz kararı

Yılın son Fed toplantısı piyasa beklentisi doğrultusunda faizlerde değişikliğe gitmedi. Böylelikle Fed faizi %0 – %0.25 hedef bandında bıraktı. Yayımlanan noktasal grafiklere göre 2021 yılında faiz artırımı olması beklenmiyor. FOMC üyelerine göre 2022’de 1 kişi faiz artırımı yönünde dururken, 2023’te 5 üye faiz artırım bekliyor. Fed’in QE ayarlaması yapmaması anlamında daha çok bekle gör stratejisini gösteren bir toplantı olurken, eylüle göre biraz daha iyimser bir konumda oldukları ekonomik revizyonlardan anlaşılıyor. Ancak konuşmada mali desteklere ihtiyaç olduğuna dikkate çekilmesi de gözlerden kaçmadı.

*2020 için ekonomide daralma beklentisi %3,7’den %2,4’e “iyileştirilmiş”, 2021 için ise %4’ten %4,2’ye bir revizyon söz konusu. Uzun vadeli büyüme tahmini %1,9’dan 1,8’e indirildi.

Enflasyon açısından PCE göstergesinde önümüzdeki iki yıl daha %2’nin altında olmayı bekliyorlar. Küresel dezenflasyon baskıları mevcut, bu nedenle enflasyonu yükseltmek kolay olmayacak denildi.

* 2020 tahmini %1,2’de bırakılırken, 2021’de %1,8’e hafif bir yukarı revizyon var.

* %2 ise 2023 yılında öngörülüyor ki, ortalama enflasyonda %2 yakalamak için belli bir dönem bunun üzerine çıkmanın gerektiğini hatırlatmakta fayda var.

 İşsizlik oranı tahminlerinde belirgin bir iyileşme var;

*2020 tahmini %7,6’dan %6,7’ye güncellenmiş durumda. 2021 için %5,5’ten %5’e, 2022 için %4,2  ve daha uzun dönem için  %3,7’ye doğru “iyileştirilmiş”tir.

Görünen o ki işsizlik oranı düşmeye devam edecek ama pandeminin en kötü olduğu dönemden bugüne kadar beklentilerine göre, istihdam piyasasının önümüzdeki 3 yıl kriz öncesinden daha olumsuz olacağının öngörülüyor. Fed Başkanı Powell, her ay en az yaptığı 120 milyar dolar tahvil alımı  kompozisyonunu 80 milyar doları  hazine, 40 milyar doları ipoteğe dayalı menkul kıymet olmak üzere  korudu.

İngiltere Merkez Bankası politika faizini değiştirmedi

İngiltere Merkez Bankası (BoE), beklentiler dahilinde politika faizini değiştirmeyerek yüzde 0,1 seviyesinde bıraktı.  Bankadan yapılan açıklamada, BoE Para Politikası Kurulu’nun (MPC) politika faizini yüzde 0,1 seviyesinde, tahvil alım programını da 895 milyar sterlinde tuttuğu belirtildi. Kararın oy birliği ile alındığı bildirildi. BoE, Kovid-19 salgınının etkilerinin yoğun şekilde hissedildiği mart ayında 2 kez olağanüstü toplanarak politika faizini rekor düşük seviye olan yüzde 0,1’e indirmişti.  Banka, 5 Kasım’da da varlık alım hedefini 745 milyar sterlinden 895 milyar sterline çıkarmıştı.

Ekonomik görünümün alışılmadık şekilde “belirsiz” kalmaya devam ettiği kaydedilen tutanaklarda, ekonomik görünümün; Kovid-19 salgınının seyrine, halkın sağlığını korumak için getirilen kısıtlamalara ve AB ile İngiltere arasındaki Brexit sonrası ticaret anlaşmasına bağlı olduğuna işaret edildi.

Japonya Merkez Bankası (BoJ)

BoJ, beklenildiği gibi faiz oranını değiştirmeyerek %-0,10 olarak bıraktı. BoJ, 12 trilyon yen olan yıllık borsa yatırım fonu alım hedefini korurken, Kovid-19’dan etkilenen şirketler için kredi programını 2021 Eylül ayına kadar uzattı. Japon hükümeti, ortaya koyduğu son teşvik paketinin ekonomide toparlanmayı hızlandıracağını öngörerek 2021 mali yılı için ekonomik büyüme tahminlerini yukarı yönlü revize etti. Hükümet, 1 Nisan 2021’de başlayacak mali yıl için GSYH büyüme tahminini yüzde 3,4’ten yüzde 4,0’a yükseltti. Kasım ayıdna Japonya’da çekirdek TÜFE geçen yılın aynı dönemine göre %0,9 düşerek, son 10 yılın en hızlı düşüşü gerçekleşti. Düşüş, deflasyon endişelerine yol açtı.

Uluslararası Yatırım Pozisyonu Gelişmeleri – Ekim 2020

• 2020 Ekim sonu itibarıyla, Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP) verilerine göre, Türkiye’nin yurt dışı varlıkları, 2019 yıl sonuna göre %10,4 oranında azalışla 227,1 milyar ABD doları, yükümlülükleri ise %3,5 oranında azalışla 578,3 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir.

• Türkiye’nin yurt dışı varlıkları ile yurt dışına olan yükümlülüklerinin farkı olarak tanımlanan net UYP, 2019 yıl sonunda -345,9 milyar ABD doları iken 2020 Ekim sonunda -351,2 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir.

• Varlıklar alt kalemleri incelendiğinde, rezerv varlıklar kalemi 2019 yıl sonuna göre %20,0 oranında azalışla 84,5 milyar ABD doları, diğer yatırımlar kalemi %7,7 oranında azalışla 87,7 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir. Diğer yatırımlar alt kalemlerinden bankaların Yabancı Para ve Türk Lirası cinsinden efektif ve mevduatları %10,4 oranında azalışla 42,5 milyar ABD doları olmuştur.

• Yükümlülükler alt kalemleri incelendiğinde, doğrudan yatırımlar (sermaye ve diğer sermaye) piyasa değeri ile döviz kurlarındaki değişimlerin de etkisiyle 2019 yıl sonuna göre %4,4 oranında artışla 170,7 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir.

• Portföy yatırımları 2019 yıl sonuna göre %21,5 oranında azalışla 104,2 milyar ABD doları olmuştur. Yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi stoku 2019 yıl sonuna göre %40,9 oranında azalışla 19,3 milyar ABD doları olurken, yurt dışı yerleşiklerin mülkiyetindeki DİBS stoku %66,6 oranında azalışla 5,2 milyar ABD doları, Hazine’nin tahvil stoku (yurt içi yerleşiklerce alınan tahvil stoku düşüldükten sonra) ise %2,9 azalışla 47,7 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşmiştir.

• Aynı dönemde, diğer yatırımlar 2019 yıl sonuna göre %0,1 oranında artarak 303,4 milyar ABD doları olmuştur. Yurt dışı yerleşiklerin yurt içi yerleşik bankalardaki Yabancı para mevduatı, 2019 yıl sonuna göre %2,6 oranında azalarak 33,9 milyar ABD doları olurken, TL mevduatı %0,6 oranında artarak 13,7 milyar olmuştur.

Satınalma Gücü Paritesi, 2019 kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla endeks değeri 59 oldu

Satınalma gücü paritesi (SGP) ayrıntılı olarak tanımlanmış standart bir mal ve hizmet sepetinin farklı ülkelerdeki fiyat oranı olarak tanımlanmaktadır. Böylece ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıkları giderilmekte ve uluslararası anlamda gerçek fiyat ve hacim karşılaştırmaları yapılabilmektedir.
Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından açıklanan SGP’ye göre kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) endeksi 2019 yılı sonuçlarına göre 27 Avrupa Birliği (AB) ülkesi ortalaması 100 iken, bu değer Türkiye için 59 oldu ve AB ortalamasının %41 altında kaldı. Karşılaştırmalarda, 27 AB üyesi ülke, 3 Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkesi (İsviçre, İzlanda ve Norveç), 5 aday ülke (Türkiye, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Arnavutluk), 1 potansiyel aday ülke (Bosna-Hersek) ve Birleşik Krallık kapsandı. Karşılaştırmalarda yer alan 37 ülke arasında SGP’ye göre kişi başına GSYH endeksi en yüksek ülke 260 ile Lüksemburg, en düşük ülke ise 31 ile Arnavutluk oldu. Kişi başına GSYH endeksinde Lüksemburg AB ortalamasının %160 üzerinde, Arnavutluk ise %69 altında değere sahip oldu.

SGP’ye göre kişi başına GSYH endeks değerleri, 2019 [AB27=100]

BORSALAR

Borsa İstanbul’da endeksler arasında Bist Tüm-Bist endeksinin negatif ayrıştığını gözlemliyoruz. Yıl içinde %117,21 getiri gibi çok güçlü bir performans sergilemişti. Endeks hisselerine giriş olduğunu gözlemliyoruz. Bist Banka endeksi TCMB toplantısı öncesi haftayı %2,9’luk bir performans ile kapattı. Stresli bir haftayı dünya piyasalarından pozitif ayrışarak %2,9’luk bir primle kapattığını gördük. En iyi performans %3,4’lük yükselişle BİST30’daydı. Banka endeksi, BDDK düzenlemesiyle haftayı satış baskılı geçirirken Perşembe günü başlayan toparlanma ile %1,9’luk primle tamamladı.

Önceki hafta ABD piyasalarının hepsinin negatif tarafta kapattığını izledik. Bu hafta FED açıklamalarından destek alarak hepsinin pozitif performans gösterdiğini gözlemliyoruz.  Her ne kadar hala 908 milyar dolarlık mali pakette sonuç alınamasa da paketin ikiye bölünerek geçirilmesi konusunda uzlaşıldı. Kısa Noel haftası öncesinde haftalık bazda endeksler  %0,44 ile %2,9 arası değer kazandı.

Avrupa piyasalarında Brexit uzlaşmasının olmaması etkisi İngiltere piyasasını negatif etkilerken, karantina kararlarının uygulanmaya başladığı haftada Almanya DAX endeksi %3,94’lük yükselişle en iyi performansı gösterdi.

Asya’da Çin önceki haftayı %3,47 eksi kapatmıştı. Bu hafta yaralarını sararak %2,27 yükseliş gösterdi. Japonya’da BoJ toplantısından negatif bir haber çıkmamasıyla, Topix endeksinin haftayı %0,63 kazanç ile tamamladı.  

BİST30 KAZANDIRANLAR KAYBETTİRENLER (HAFTALIK)

BİST100 TEKNİK İNCELEME

Geçtiğimiz haftadaki yorumumuzda “BİST100 endeksini teknik açıdan incelediğimizde 1377 puanda bulunan kısa vadedeki fibonacci hedefine gitmeye çalıştığı görülmektedir. Endeks Cuma günü bu bölgenin de üstüne taşarak 1370 puandan haftayı kapattı. Bu seviyenin aşılabilmesi durumunda, yukarıda orta vadeli fibonacci 161,8 hedefi olan 1,473 ve bir üstte  1,618 puan seviyeleri hedefe girmesi beklenebilir. Öte yandan aşağıda kısa vade destekler 1351/1330 ve 1300 puan seviyeleri desteklerdir.” demiştik. Pazartesi günü GAP’li açışışla haftaya başlayarak, 1377 puanın üstünde açtık ve haftanın tamamını bu seviyenin üstünde 1390-14010 puan bandında geçirdik. 60dk grafikte yer alan 1405 puanda bulunan Fibo direncinin hemen üstünde 1408 puandan haftayı tamamladık. 60dk grafiğe göre 1460 olup haftalık grafikte bu seviye 1472 puanda bulunmaktadır. Ara dirençler 1415 ve 1433 seviyelerine işaret ederken, 1390 önemli destek konumundadır. Bu seviyenin altındaki destek 1372 puan seviyesindedir.

2010 yılından 2020 yılına kadar yaşanan beş kuvvetli yükseliş hareketi ile 2020 yılı içinde endeksin son iki zirve yükselişinin yani yedi hareketin ortalama sapma tablosu ile 18/12/2020 kapanış ortalamaları sapması aşağıdadır. Tablodan da anlaşılacağı üzere 200 haftalık ortalama sapması hariç tüm ortalamaların üzerinde olduğumuzu söyleyebiliriz.  TCMB faiz kararı haftası bu istatistiki verilere göre kısa vade zirve haftası olabilir.