Irak-Türkiye boru hattının yeniden devreye alınması bekleniyor

Irak Petrol Bakanı Hayyan Abdulgani, 28 Şubat’ta yaptığı açıklamada, Irak Petrol Pazarlama Şirketi (SOMO) aracılığıyla Ceyhan Limanı üzerinden petrol ihracatına yeniden başlanacağını duyurmuştu. Petrol ihracatının günlük 185 bin varil olarak başlayacağı ve kademeli olarak federal bütçede öngörülen kapasiteye ulaşacağı belirtiliyor. 

Irak’tan Türkiye’ye petrol ihracatının durması, Bağdat ve Erbil yönetimleri arasındaki anlaşmazlık nedeniyle 25 Mart 2023’te gerçekleşmişti. Bu duraklama süreci, 20 milyar dolarlık ekonomik kayıplara yol açmıştı. Ancak son gelişmeler, bu sorunun çözülerek ihracatın yeniden başlaması için önemli bir adım atılmasını sağladı.

IKBY ile Anlaşma Süreci ve Yeni Gelişmeler

Irak Meclisi, 2 Şubat’ta, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nde (IKBY) faaliyet gösteren uluslararası petrol şirketlerinin üretim maliyetlerini sübvanse etme kararını onayladı. Bu değişiklik, IKBY petrolünün Ceyhan Limanı’na ihracatının yeniden başlaması için kritik bir adım olarak değerlendirildi. Ayrıca, IKBY ile yapılan anlaşmaya göre, petrol ihracatının günlük 300 bin ila 325 bin varil arası bir seviyeye ulaşması bekleniyor.

ABD ve Rusya’nın Rolü ve Uluslararası Destek

Irak-Türkiye petrol boru hattının yeniden faaliyete geçmesi, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani’nin yaptığı görüşmelerle hız kazandı. ABD ve Rusya’nın süreçteki desteği, bu gelişmeyi önemli bir uluslararası konu haline getirdi. IKBY Başkanı Neçirvan Barzani, ABD’nin süreçteki rolünü ve finansal destek sağlama çabalarını vurguladı.

Teknik Zorluklar ve Belirsizlikler

İhracatın yeniden başlatılması sürecinde, Irak-Türkiye boru hattının teknik durumu da belirsizlikler arasında yer alıyor. Yabancı petrol şirketlerinin, petrolü SOMO’ya devretme konusunda isteksiz olabileceği ve hattın uzun süre kullanılmaması nedeniyle oluşan teknik zorlukların aşılması gerektiği belirtiliyor.

Petrol İhracatının Küresel Arz Üzerindeki Etkisi

Irak’tan Türkiye’ye petrol akışının yeniden başlaması durumunda, küresel arz dengesinin fazla etkilenmeyeceği düşünülüyor. Ancak Irak, OPEC+ kotasına uyum sağlamak için güney sahalarındaki üretimini kısıtlamak zorunda kalacak. Bu durum, dünya piyasalarında önemli bir değişikliğe yol açmadan sürecin ilerlemesine olanak tanıyacak.