Ücretli poşet uygulaması hayatımızı nasıl değiştirdi?
Türkiye, çevre bilincini güçlendiren Sıfır Atık Projesi sayesinde hem doğayı koruyor hem de ekonomiye milyarlarca lira kazandırıyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 1 Ocak 2019’da yürürlüğe konulan ücretli plastik poşet uygulaması, bugüne kadar yaklaşık 2,6 milyon ton plastik atığın doğaya karışmasını engelledi.
SIFIR ATIKTA YENİ DÖNEM: 205 BİN BİNADA UYGULAMA
“2026 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı” verilerine göre, Haziran 2017 – Eylül 2025 arasında 205 bin bina ve yerleşkede sıfır atık sistemi devreye alındı. Bu süreçte 25 milyon kişiye çevre farkındalığı eğitimi verildi. Ayrıca, sistemin verimli işlemesi için idari ve teknik kriterleri belirleyen 11 farklı kılavuz hazırlandı.
81 ilde hayata geçirilen “İl Sıfır Atık Yönetim Planları” sayesinde yerel ölçekte stratejik hedefler oluşturuldu. Bakanlık, sistemin mevzuata uygun şekilde yürütülmesi için denetim ve takip süreçlerini hızlandırdı.
GERİ DÖNÜŞÜM EKONOMİYE 74,5 MİLYON TON KATKI
Sıfır Atık Projesi kapsamında 2017’den 2024 sonuna kadar yaklaşık 74,5 milyon ton geri dönüştürülebilir atık ekonomiye kazandırıldı. Bunlar arasında 32,5 milyon ton kağıt-karton, 9,1 milyon ton plastik, 6,4 milyon ton metal, 3,1 milyon ton cam ve 23,4 milyon ton organik atık yer alıyor.
Proje başladığında yüzde 13 olan geri kazanım oranı 2035’te yüzde 60’a, 2053’te ise yüzde 70’e çıkarılacak. Bu hedef, Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınma vizyonunun merkezinde yer alıyor.
POŞETLERDE PLASTİK AZALDI, DOĞA NEFES ALDI
Ücretli poşet uygulaması sayesinde 2019’dan 2025 ortasına kadar 121 bin ton sera gazı salımı engellendi. Plastik üretiminde kullanılan hammadde ithalatı azalırken yaklaşık 20 milyar liralık tasarruf sağlandı.
Bu uygulama, plastik poşet kullanımını azaltarak sadece çevresel değil ekonomik bir kazanım da yarattı. Türkiye böylece atık yönetiminde Avrupa standartlarına yaklaşırken, yeşil dönüşüm sürecini hızlandırdı.
DEPOZİTO İADE SİSTEMİ YOLDA
Çevre dostu politikalar kapsamında Depozito İade Sistemi de 2026 itibarıyla hayata geçirilecek. Cam, plastik ve alüminyum ambalajların geri dönüşümünü hedefleyen sistem, döngüsel ekonomi vizyonunun önemli bir ayağını oluşturacak.
Ayrıca, bitkisel yağlar, piller, elektronik atıklar ve ömrünü tamamlamış araçlar gibi özel atık gruplarına ilişkin eğitim ve mevzuat çalışmaları da devam ediyor.
