Geride bıraktığımız haftada yaşanan kritik gelişmeleri hatırlayalım;

• Yurt içerisinde Eylül ayı enflasyon verileri açıklandı. Manşet TÜFE yıllık bazda %19.70 olan beklentilerin aksine %19.58 oranında artış gösterdi. Enflasyon her ne kadar beklentilerin altında kalmış olsa da yükselişine devam etti. Bunun yanında çekirdek enflasyon verisi %16.98 seviyesine yükseldi. Son veriler eşliğinde Manşet TÜFE ve politika faizi arasında 1.58 puanlık fark meydana gelmiş oldu.

• Dolar/TL paritesi 8.97 seviyesinin üzerini test ederek yeni rekor seviyelere ulaştı. Özellikle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nu görevden alacağına yönelik yabancı basında çıkan haberlerin etkisi bu fiyatlamada etkiliydi. Buna karşılık İletişim Başkanı Fahrettin Altun, bu haberin sahte olduğunu net bir dille yalanladı. Açıklamanın ardından TL’de bir miktar değer kazanımı gözlense de hafta genelinde negatif fiyatlamalar devam ederek 8.97 üzerinde kapanış gerçekleşti.

• Küresel tarafta ise gözler ABD’de açıklanan tarım dışı istihdam (TDI) verileri üzerindeydi. Datanın 194 bin ile dokuz ayın düşük seviyesinde açıklanması dikkat çekti. TDI verisinden önce PMI ve ADP gibi istihdam verilerinin öncü göstergeleri pozitif bir TDI datasına işaret etmekteydi. Yalnız 500 bin olan beklentilerin çok altında bir TDI verisi izledik. Bunun yanında ortalama saatlik kazançlarda %0.4 olan beklentilerin aksine %0.6 oranında artışın oluştuğunu hatırlatalım. Ayrıca işsizlik oranının %5.2’den %4.8 seviyesine geri çekilmesi de dikkat çekiciydi. Yalnız işsizlik oranında yaşanan bu geri çekilmeyi iş gücüne katılımın gerilemesi ile açıklamak doğru olacaktır. Verilerin etkisi piyasalarda hafif bir oynaklığa neden olsa da fiyatlamalar kısa sürede dengeyi sağladı.

• ABD’de tarafında borç limiti anlaşmazlığı 3 Aralık tarihine kadar çözüme ulaştı. Bu sayede 24.8 trilyon dolara ulaşan borç limiti ek 480 milyar dolar artırıldı. Bu tarihe kadar Demokratlar ve Cumhuriyetçiler arasında görüşmeler takip edilecek. Daha uzun vadeli bir çözümün görüşmeler sonucu yakalanamayacağına yönelik piyasalarda olumsuz bir senaryo şimdilik bulunmuyor.

• Emtia piyasasında ise oynaklık bir hayli yüksek seyrediyor. Geçtiğimiz hafta rekor seviyeleri test etmeye devam eden doğal gaz, Rusya Devlet Başkanı Putin’in Avrupa’ya daha fazla gaz akışı sağlayabilecekleri açıklaması sonrası yer geçilmeye bıraktı. Bu sayede Hollanda’da bir ay vadeli doğal gaz kontratı 169 euro seviyesinden 108 euroya kadar gevşeme kaydetti. Bunun yanında petrol fiyatlarında arz – talep dengesizliğinin oluşturduğu fiyat artışı geçtiğimiz hafta da devam etti. Bu sayede Brent petrol yükseliş kaydettiği üst üste yedinci haftayı geride bıraktı. ABD ham petrolü ise 2014 yılından bu yana ilk defa 80 dolara ulaştı.

Yeni Haftada Hangi Kritik Gelişmelere Odaklanacağız?

• Haftanın ilk işlem günü; Yurtiçi piyasalarda işsizlik verisi açıklanırken TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nun Plan Bütçe Komisyonunda yapacağı sunum takibimizde olacak. ABD’de Columbus Day tatili olması nedeni ile tahvil piyasaları kapalı olacak. Hisse senedi piyasalarında ise işlemler devam edecek.

• Salı günü; İngiltere verileri ön planda olacak. Eylül ayı işsizlik başvurusu ve Ağustos işsizlik oranı ile ücret verileri yakından takip edilecek. Son dönemde enerji fiyatlarında artış, iş gücü sıkıntıları ve buna bağlı olarak tedarik sürecinde yaşanan sorunlar nedeni ile ekonomide net olarak yavaşlama sinyali görülüyor. Dolayısıyla İngiltere’den gelecek olan verilerin olumlu performans gösterme olasılığı bir hayli zayıf.

• Çarşamba günü; haftanın en önemli günü olacağını söylerken yanlış olmaz. ABD’de Eylül ayı enflasyon verilerini takip ediyor olacağız. Beklentiler eylül ayında TÜFE’nin aylık %0.3 ve yıllık bazda %5.3 oranında artış kaydedeceği yönünde. Son gelen TÜFE verisi yükselişin durakladığını gösterse de hala %5.3 ile yüksek bir enflasyon oranı bulunuyor. Buna karşılık artan enerji fiyatları, tedarik zincirinde oluşan bozulmasının arz yönlü eksiklik oluşturması ve ekonomilerin açılması ile oluşan güçlü talep sonucu yüksek enflasyonun kalıcılık sağlama olasılığı bir hayli kuvvetli duruyor. Gün içerisinde izlenecek bir diğer kritik gelişme ise FED toplantı tutanakları olacak. Son FOMC toplantısında varlık alım miktarının azaltılmasına bu yıl başlanacağı ve 2022 yılı ortalarında sonlandırılacağı planından bahsedilmişti. Ayrıca noktasal grafiklerde 2022 yılında faiz artırılabileceğini düşünün 9 üyenin olduğunu gördük. Çarşamba açıklanacak tutanakları piyasa beklentilerini daha güçlü şekillendirme gücüne sahip. Dolayısıyla piyasa oynaklığını güçlendirebilir.

• Perşembe günü; ABD’de Eylül ayı ÜFE verileri izlenecek. Beklentiler ÜFE’nin yıllık bazda %8,7’ye yükseleceği ve aylık bazda da %0.6’ya hafif geri çekileceği yönünde.

• Cuma günü; ABD’de Eylül ayı perakende satışlar verilerini takip ediyor olacağız. Tedarik zincirinde oluşan keskin bozulma nedeni ile araç satışlarında görülen düşüş kaynaklı perakende satışlarda daralma bekleniyor. Yalnız çekirdek bazda güç kaybı oluşsa da artı bölgede olan bir veri görmemiz olası durmakta.

Ekotürk TV Araştırma Uzmanı Eren Can Umut